OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK

Obsesif kompulsif bozukluk gümünüzde sık karşılaşmaya başladığımız hastalıklardan. Obsesyon kişinin istemeden zihnine giren düşüncelerdir. Kişi bu düşüncelerden rahatsız da olsa sürekli zihnine gelmesine engel olamaz. Sıkıntıya, strese ve anksiyeteye sebep olan bu düşüncelerin, kişi mantıkdışı olduğunu bilse dahi elinden bir şey gelmez. Kompulsiyon ise bu huzursuzluğa neden olan düşüncelerden kurtulmak için yapılan yineleyici davranışlardır. Yani obsesif kompulsif bozukluk (OKB) için takıntılar ve tekrarlar hastalığı diyebiliriz.

Elbette herkesin çeşitli takıntıları, zihninden çıkarıp atamadığı düşünceleri ve kimilerine abartılı gelen kişilik özellikleri vardır. Peki bir takıntı ne zaman obsesif kompulsif sayılır? Buradaki en önemli nokta elbette her hastalıkta olduğu gibi bireyin günlük yaşam kalitesini düşürmesi ve çevresine rahatsızlık vermesidir. Örnek verecek olursak, bir kişi evini düzenli tertipli tutuyor ise elbette bir sorun teşkil etmez hatta bu iyi bir durumdur. Ama kişi temizlik ve düzen adı altında evine kimseyi davet edemiyorsa, sokakta bir şeye değmemek için eldivenle geziyorsa, her tuvalete girdikten sonra duş alıyorsa, girdiği duşlardan saatlerce çıkamıyor, bu nedenle kendine ve sevdiklerine vakit ayıramıyorsa burada ruhsal bir rahatsızlıktan söz edilebilir.

Peki obsesif kompulsif bozukluk belirtileri nelerdir? Hastalık çeşitlerine göre farklı belirtiler gösterir. Kısaca OKB’nin çeşitlerinden bir kaçını ele almamız gerekirse, en sık görüleni simetri, düzen obsesyonu ve kompulsiyonlarıdır. Bu tip hastalar düzensizliğe tahammül edemezler. Örneğin bir kitaplıkta kitapların gelişigüzel sıralandığını gördüklerinde, tüm günlerini alacak dahi olsa kitapları boy ve renk sırasına göre dizmeye kalkışırlar. Veya yabancı birinin evinde bile olsalar halının bir köşesi katlanmışsa düzeltene kadar kıvranır dururlar.

Yine sık görülen obsesif kompulsif bozukluklardan bir diğeri de biriktirme ve saklama kompulsiyonlarıdır. Bu kişiler “belki bir gün işe yarar” düşüncesiyle çok tuhaf şeyleri biriktirebilirler. Bu şeyler çikolata paketlerinden, market poşetlerine, tarihi geçmiş gazetelerden, tanımadıkları insanların fotoğraflarına kadar çeşitlilik gösterebilir.

Bir diğeri ise kuşku obsesyonu ve kontrol kompulsiyonudur. Bu kişiler sürekli kuşku halindedirler. “Ocağı kapatmış mıydım, kapıyı kilitledim mi, ütünün fişini çıkarmış mıydım, camları kapamış mıydım? ya evi su basarsa keşke vanayı kapasaydım” vs gibi düşünceleri zihinlerinden bir türlü çıkaramaz ve emin olmak için sürekli kontrol ederler. Elbette hepimiz kimi zaman “ocağı kapatmış mıydım?” diye düşünürüz ama bunun sonucunda defalarca eve geri dönerek işimizi aksatmayız.

Obsesif kompulsif bozukluk kimi zaman panik bozukluklarla, bipolar bozuklukla veya başka bir takım hastalıklarla karıştırabilir. Bunu ayırt etmek için uzmana başvurmak en akıllıca yoldur.